Tác dụng “kép” từ Nattokinase

Câu chuyện về Natto 

Thời phong kiến, tại Nhật Bản, các kỵ sỹ Samurai thường cho ngựa ăn lúa mạch, đậu tương trong mùa Đông khi không có đủ cỏ. Các Samurai phát hiện ra rằng, cho ngựa ăn đậu tương bị lên men thì ngựa khoẻ hơn, chạy nhanh hơn, dẻo dai hơn. Và họ đã nghiên cứu, tạo ra món ăn – vừa ngon vừa bổ, từ loại đậu tương lên men đó. Từ đó, món Natto ra đời và dần trở thành món ăn truyền thống của người Nhật Bản. Năm 1980, Tiến sỹ Hyroyuki Sumi đã nghiên cứu và tách chiết từ Natto một loại enzyme đặc biệt có tác dụng làm tan huyết khối (tiêu Fibrin) và làm tăng chất lượng màng tế bào hồng cầu, đó là Nattokinase. 

Natto được sản xuất từ đậu tương bằng phương pháp lên men. Đậu tương sau khi hấp chín được trộn với tế bào vi khuẩn Bacillus subtilis var. và ủ lên men trong 24 giờ. Quá trình sản sinh ra Nattokinase diễn ra mạnh mẽ nhất sau khoảng 12 giờ lên men.

Theo Viện Công nghệ thực phẩm, Nattokinase được tách chiết và làm sạch từ Natto. Nhưng chính chất chiết thô từ Natto đã có khả năng năng ngừa nhiều bệnh, vì ngoài Nattokinase, nó còn chứa các hoạt chất khác như FAS (Fibrinolysis Accelerating Substance) có tác dụng kích hoạt urokinase; vitamin K (ngăn ngừa loãng xương), polyamine (ngăn chặn phản ứng miễn dịch quá mức); các hoạt chất daidzein, genistein, isoflavone, phytoestrogen, selen hữu cơ có tác dụng phòng chống ung thư. Gần đây, còn có các công bố nói về công dụng khả quan ban đầu khác của Nattokinase với các bệnh Alzheimer, bệnh đái tháo đường, các bệnh có liên quan với amyloid.  

Từ những năm 1990, các nhóm nghiên cứu tại Nhật, Mỹ đã khẳng định Nattokinase có tác dụng lâu dài hơn các hoạt chất chống đông máu khác từ 8 - 12 giờ sau nghiên cứu trên các đối tượng bệnh nhân cao huyết áp, bệnh tim mạch, bệnh Alzheimer… Họ cũng phát hiện ra rằng, sử dụng Nattokinase qua đường uống có tác dụng ngăn ngừa sự đông máu, trong khi đó qua đường tiêm không có tác dụng. 

Ngăn ngừa cục máu đông với Nattokinase

Nattokinase là một loại xúc tác sinh học có khả năng thuỷ phân fibrin, làm tan cục máu đông theo 2 con đường. Thứ nhất, Nattokinase cản trở sự hình thành và làm tan các cục máu đông (bản chất là sợi huyết - fibrin) tồn tại trong máu, đồng thời, ngăn không cho các sợi huyết bám vào các vị trí mạch bị xơ vữa (nguyên nhân gây hẹp lòng mạch, dẫn đến nguy cơ nghẽn hoặc vỡ mạch khi có cơn co mạch đột ngột). Thứ hai, nó kích thích một loạt các yếu tố khác trong máu (TPA, urokinase) dẫn đến tăng cường sản sinh ra plasmin (enzyme nội sinh trong cơ thể) làm tan fibrin.

Hiện nay, loại enzyme này đã được các nhà khoa học Việt Nam chiết tách thành công và ứng dụng rộng rãi trên lâm sàng. Việt Nam hiện đã có một số sản phẩm thực phẩm chức năng chứa Nattokinase. Việc sử dụng Nattokinase dạng đóng viên nang mang lại thuận lợi cho người dùng bởi sự tiện dụng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Nattokinase là enzyme - chất xúc tác sinh học có bản chất protein, dễ mất hoạt lực ở nhiệt độ cao và khi bảo quản không đúng cách. Bên cạnh việc chọn sản phẩm có chất lượng từ nhà sản xuất uy tín, người dùng cần tuân thủ các tư vấn sử dụng để có thể đạt được hiệu quả tốt nhất. 

Ở Nhật, các loại thực phẩm chức năng dạng viên nang chứa Nattokinase rất phổ biến. Nhưng Natto là sản phẩm truyền thống nên người dân có thói quen sử dụng Natto hàng ngày. Do đó, người Nhật được hưởng lợi cho sức khoẻ từ tác dụng tổng thể của Natto bao gồm Nattokinase.